ភ្នំពេញ ៖ នៅរសៀលថ្ងៃទី១៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២
ប្រជារាស្រ្តរបស់ សម្តេចឪ រួមមាន តាជី យាយជី ជាង១០០នាក់ បានស្លៀកពាក់
សំលៀកបំពាក់ ពណ៌ស អង្គុយសូត្រធម៌ ឧទ្ទិសកុសល ថ្វាយដល់ ព្រះវិញ្ញាណក្ខន្ធ
ចំពោះសម្តេចឪ សម្តេចតា សម្តេចតាទួតនៃយើង ដែលបានសោយ ទីវង្គត់ នៅទីក្រុង
ប៉េកាំង ប្រទេសចិន។
ប្រជារាស្រ្ត របស់ព្រះអង្គ បាននាំគ្នាសូត្រ និងអង្គុយស្មឹងស្មាធ នៅខាងមុខ ព្រះបរមរាជវាំង អមដោយទឹក មុខ និងទុក្ខ ក្រៀមក្រំយ៉ាងធំធេង ជាទីបំផុត ដែលប្រទេសកម្ពុជា បានបាត់បង់នូវ អតីតព្រះ មហាក្សត្រ សម្តេចឪ សម្តេចតា សម្តេចតាទួត ។
ព្រះបរមសព របស់ព្រះអង្គ និងដង្ហែតាមព្រះទីនាំង ពិសេស មកដល់ព្រះរាជា ណាចក្រកម្ពុជា នៅវេលាម៉ោង៣ រសៀលថ្ងៃទី១៧ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២៕
ប្រជារាស្រ្ត របស់ព្រះអង្គ បាននាំគ្នាសូត្រ និងអង្គុយស្មឹងស្មាធ នៅខាងមុខ ព្រះបរមរាជវាំង អមដោយទឹក មុខ និងទុក្ខ ក្រៀមក្រំយ៉ាងធំធេង ជាទីបំផុត ដែលប្រទេសកម្ពុជា បានបាត់បង់នូវ អតីតព្រះ មហាក្សត្រ សម្តេចឪ សម្តេចតា សម្តេចតាទួត ។
ព្រះបរមសព របស់ព្រះអង្គ និងដង្ហែតាមព្រះទីនាំង ពិសេស មកដល់ព្រះរាជា ណាចក្រកម្ពុជា នៅវេលាម៉ោង៣ រសៀលថ្ងៃទី១៧ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២៕
ព្រះបរមសព សម្តេចឪ នឹងយាងនិវត្តន៍ មកដល់កម្ពុជា នៅថ្ងៃទី១៧តុលា នេះ
ភ្នំពេញ៖ ព្រះអង្គម្ចាស់ធម្មិកោ អតីតជំនួយការសម្តេចឳ
បានមានបន្ទូល ថា ព្រះរាជបរមសពរបស់ព្រះអង្គ នឹង
យាងនិវត្តន៍មកដល់ប្រទេសកម្ពុជានៅថ្ងៃទី១៧ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២ ។
ព្រះអង្គម្ចាស់ បានថ្លែងប្រាប់មជ្ឈមណ្ឌលព័ត៌មាន ដើមអម្ពិល នៅថ្ងៃទី១៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២ថា ព្រះមហាវីរ ក្សត្រសម្តេចឪ បានមានព្រះរាជបណ្តាំថា បើព្រះអង្គចូលទិវង្គត់នោះបូជាព្រះសព របស់ព្រះអង្គនៅវាលមេរុ ព្រោះ ជាប្រពៃណីខ្មែរ តាំងពីយូរណាស់មកហើយ។
ព្រះបរមសពរបស់ព្រះមហាវីរក្សត្រ ដែលព្រះអង្គទើបតែសោយទិវង្គត់នោះ ព្រះអង្គបានផ្តាំឲ្យរៀបចំពិធីបូជា ព្រះ សពរបស់ព្រះអង្គនៅលើ វាលមេរុ ទៅតាមប្រពៃណីសាសនាខ្មែរ ។
ព្រះអង្គម្ចាស់បន្តថា នៅក្នុងព្រះរាជពិធីបូជានោះ គេនឹងអនុញ្ញាតឲ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំងអស់ចូលរួម ដោយ ប្រយោល និងចូលរួមផ្ទាល់ដែល ដោយសារនេះជាទុក្ខដ៏ក្រៀមក្រំរបស់ប្រជានុរាស្រ្តខ្មែរ ទូទៅ ពុំមែនតែត្រកូល ក្សត្រនោះទេ។
ក្នុងនោះថ្ងៃបន្ទាប់ពីពិធីបូជាព្រះសព សម្តេចឪ នរោត្តមសីហនុបានមានព្រះរាជបន្ទូលអោយដឹងថា អដ្ឋិធាតុរបស់ ព្រះអង្គនឹងត្រូវលាងសម្អាតហើយដាក់នៅក្នុងកោដ្ឋមួយ ជាកោដ្ឋធ្វើអំពីមាសក៏បាន ឬកោដ្ឋធម្មតាក៏បាន។ កោដ្ឋនោះត្រូវយកទៅតម្កល់នៅក្នុងចេតិយគន្ធបុប្ជានៅក្នុងព្រះវិហារ ព្រះកែវមរកតក្នុងព្រះបរមរាជវាំង ៕
ព្រះអង្គម្ចាស់ បានថ្លែងប្រាប់មជ្ឈមណ្ឌលព័ត៌មាន ដើមអម្ពិល នៅថ្ងៃទី១៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២ថា ព្រះមហាវីរ ក្សត្រសម្តេចឪ បានមានព្រះរាជបណ្តាំថា បើព្រះអង្គចូលទិវង្គត់នោះបូជាព្រះសព របស់ព្រះអង្គនៅវាលមេរុ ព្រោះ ជាប្រពៃណីខ្មែរ តាំងពីយូរណាស់មកហើយ។
ព្រះបរមសពរបស់ព្រះមហាវីរក្សត្រ ដែលព្រះអង្គទើបតែសោយទិវង្គត់នោះ ព្រះអង្គបានផ្តាំឲ្យរៀបចំពិធីបូជា ព្រះ សពរបស់ព្រះអង្គនៅលើ វាលមេរុ ទៅតាមប្រពៃណីសាសនាខ្មែរ ។
ព្រះអង្គម្ចាស់បន្តថា នៅក្នុងព្រះរាជពិធីបូជានោះ គេនឹងអនុញ្ញាតឲ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំងអស់ចូលរួម ដោយ ប្រយោល និងចូលរួមផ្ទាល់ដែល ដោយសារនេះជាទុក្ខដ៏ក្រៀមក្រំរបស់ប្រជានុរាស្រ្តខ្មែរ ទូទៅ ពុំមែនតែត្រកូល ក្សត្រនោះទេ។
ក្នុងនោះថ្ងៃបន្ទាប់ពីពិធីបូជាព្រះសព សម្តេចឪ នរោត្តមសីហនុបានមានព្រះរាជបន្ទូលអោយដឹងថា អដ្ឋិធាតុរបស់ ព្រះអង្គនឹងត្រូវលាងសម្អាតហើយដាក់នៅក្នុងកោដ្ឋមួយ ជាកោដ្ឋធ្វើអំពីមាសក៏បាន ឬកោដ្ឋធម្មតាក៏បាន។ កោដ្ឋនោះត្រូវយកទៅតម្កល់នៅក្នុងចេតិយគន្ធបុប្ជានៅក្នុងព្រះវិហារ ព្រះកែវមរកតក្នុងព្រះបរមរាជវាំង ៕
ភ្នំពេញៈ ស្ថានទូតអាមេរិក ប្រចាំកម្ពុជា តាមរយៈ
ទំព័របណ្ដាញ សង្គម Facebook របស់ខ្លួន បានចួលរួមនូវមរណទុក្ខ ដ៏ក្រៀមក្រំ
ជួនចំពោះ ប្រជារាស្ដ្រ ក៏ដូចជាថ្នាក់ដឹកនាំកម្ពុជា ចំពោះការបាត់បង់
អតីតព្រះមហាក្សត្រ សម្ដេចព្រះនរោត្ដម សីហនុ ដែលបានយាងចូលទិវង្គត់
កាលពីវេលាម៉ោង ១ និង ២៥ នាទី ទៀបភ្លឺ ថ្ងៃទី១៥ ខែ តុលា ឆ្នាំ ២០១២ នេះ៕
រូបភាព បុណ្យព្រះបរមសព សម្តេចឪ នៅប៉េកាំង
ភ្នំពេញៈ យោងតាមព័ត៌មាន ពីមន្ដ្រី ក្រសួងព័ត៌មាន
បានឱ្យដឹងនៅរសៀលថ្ងៃចន្ទ ទី១៥ ខែ តុលា នេះថា ព្រះបរមសព សម្ដេចឪ ព្រះបាទ
នរោត្ដម សីហនុ នឹងមកដល់រាជធានីភ្នំពេញ នៅរសៀលម៉ោង ៣ ថ្ងៃទី១៧ ខែ តុលា ឆ្នាំ
២០១២ ខាងមុខនេះ។
ជាមួយគ្នានោះផងដែរ នៅឯរដ្ឋធានីទីក្រុងប៉េកាំង ប្រទេសចិន សេចក្ដីរាយការណ៍ របស់ទីភ្នាក់ងារផ្លូវការ ស៊ិនហួរ បានឱ្យដឹងថា អនុប្រធានាធិបតីចិន ស៊ីជិន ពីង ចូលក្រាបបង្គំគាល់ ព្រះមហាក្សត្រយានី ក្នុងនាមបក្សកុម្មុយនីស្ដចិន រដ្ឋាភិបាល និងប្រជាជនចិន នាព្រឹកថ្ងៃចន្ទ ទី១៥ ខែ តុលា ឆ្នាំ ២០១២។
លោក ស៊ីជិន ពីង បានថ្លែងបន្ទាប់ពីធ្វើការស្មឹងស្មាត នៅមុខព្រះឆាយាល័ក្ខ សម្ដេច ព្រះនរោត្ដម សីហនុ ថា “យើងមានការភ័យ តក់ស្លុត រន្ធត់ ជាខ្លាំង នៅពេលឮដំណឹងថា ព្រះអង្គសោយទិវង្គត់”។
លោកបន្ដថា សម្ដេច គឺជាមេដឹកនាំដ៏អស្ចារ្យ ជាទីគោរពស្រលាញ់ ពីសំណាក់ប្រជារាស្ដ្រខ្មែរ ដែលក្នុង ឆាកព្រះជន្មាយុ របស់ព្រះអង្គ បានបូរជា ព្រះរាជបូជនីកិច្ច ដើម្បីឯករាជ្យជាតិ និងការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយ សន្ដិភាព របស់ប្រទេសជាតិ របស់ព្រះអង្គ។
ជាមួយគ្នានោះផងដែរ នៅឯរដ្ឋធានីទីក្រុងប៉េកាំង ប្រទេសចិន សេចក្ដីរាយការណ៍ របស់ទីភ្នាក់ងារផ្លូវការ ស៊ិនហួរ បានឱ្យដឹងថា អនុប្រធានាធិបតីចិន ស៊ីជិន ពីង ចូលក្រាបបង្គំគាល់ ព្រះមហាក្សត្រយានី ក្នុងនាមបក្សកុម្មុយនីស្ដចិន រដ្ឋាភិបាល និងប្រជាជនចិន នាព្រឹកថ្ងៃចន្ទ ទី១៥ ខែ តុលា ឆ្នាំ ២០១២។
លោក ស៊ីជិន ពីង បានថ្លែងបន្ទាប់ពីធ្វើការស្មឹងស្មាត នៅមុខព្រះឆាយាល័ក្ខ សម្ដេច ព្រះនរោត្ដម សីហនុ ថា “យើងមានការភ័យ តក់ស្លុត រន្ធត់ ជាខ្លាំង នៅពេលឮដំណឹងថា ព្រះអង្គសោយទិវង្គត់”។
លោកបន្ដថា សម្ដេច គឺជាមេដឹកនាំដ៏អស្ចារ្យ ជាទីគោរពស្រលាញ់ ពីសំណាក់ប្រជារាស្ដ្រខ្មែរ ដែលក្នុង ឆាកព្រះជន្មាយុ របស់ព្រះអង្គ បានបូរជា ព្រះរាជបូជនីកិច្ច ដើម្បីឯករាជ្យជាតិ និងការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយ សន្ដិភាព របស់ប្រទេសជាតិ របស់ព្រះអង្គ។
ព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជា ផ្ញើលិខិតប្រតិកម្ម នឹងព្រឹទ្ធសភាហ្វីលីពិន
ព្រះមហាក្សត្រ និងសម្តេចតេជោ យាងទៅទទួល ព្រះសព សម្តេចឪ នៅប៉េកាំង
ភ្នំពេញៈ ព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជា សម្តេចព្រះ បរមនាថ នរោត្តម
សីហមុនី អមដំណើរដោយ សម្តេចអគ្គ មហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្រ្តី
នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា នៅថ្ងៃព្រឹកថ្ងៃចន្ទ ទី១៥ ខែ តុលា ឆ្នាំ២០១២ នេះ
បានយាងចាកចេញពីភ្នំពេញ ឆ្ពោះទៅកាន់ទីក្រុងប៉េកាំង ដើម្បីដង្ហែព្រះសព
សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ មកកាន់ភ្នំពេញវិញ។
ព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជា និងថ្នាក់ដឹកនាំជាតិសំខាន់ឯទៀត បានយាង និងធ្វើដំណើរតាមក្រុមហ៊ុនអាកាស ចរណ៍អង្គរ នៃកម្ពុជា ជាមួយនឹងរថយន្តដឹកកោដិមួយផងដែរ។
អតីតព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជា សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ បានសោយទីវង្គត នាវេលាម៉ោង២ទៀបភ្លឺម៉ោង នៅកម្ពុជា ថ្ងៃទី១៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២ នៅទីក្រុងប៉េកាំង ប្រទេសចិន ដោយជរាពាធ៕
ព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជា និងថ្នាក់ដឹកនាំជាតិសំខាន់ឯទៀត បានយាង និងធ្វើដំណើរតាមក្រុមហ៊ុនអាកាស ចរណ៍អង្គរ នៃកម្ពុជា ជាមួយនឹងរថយន្តដឹកកោដិមួយផងដែរ។
អតីតព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជា សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ បានសោយទីវង្គត នាវេលាម៉ោង២ទៀបភ្លឺម៉ោង នៅកម្ពុជា ថ្ងៃទី១៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២ នៅទីក្រុងប៉េកាំង ប្រទេសចិន ដោយជរាពាធ៕
កម្ពុជា ចូលរួមសន្និសីទ ទូរគមនាគមន៍ ពិភពលោក នៅឌូបៃ
ភ្នំពេញ៖ មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់នៃស្ថាប័នបញ្ញត្តិករកម្ពុជា បានចូលរូម
សន្និសីទទូរគមនាគមន៍ពិភពលោក នៅឌូបៃនាប្រទេស អារ៉ាប់រួម
ទីដែលមន្រ្តីជំនាញទូរគមនាគមន៍ ផ្លាស់ប្តូរទស្សនៈវិស័យ និង បទពិសោធន៍
ក៏ដូចជាការវិវត្តថ្មីៗ និងចុងក្រោយ នៃវិស័យនេះ។
ប្រតិភូកម្ពុជា ដឹកនាំដោយលោក ម៉ូវ ចរិយា ប្រធានបញ្ញត្តិករ ទូរគមនាគមន៍ កម្ពុជា និង ប្រតិបត្តិករ បានចូលរួមកម្មវិធី ដែលមានការពិព័រណ៍ លើបច្ចេកវិទ្យាទំនើប ផងដែរ ចាប់ពីថ្ងៃទី ១៤ ដល់ ១៨ ខែតុលា ឆ្នាំ ២០១២។
យ៉ាងណាក៏ដោយ អង្គសន្និសីទ ក៏មានការបង្ហាញផងដែរ ស្តីពីការវិវឌ្ឍរបស់ វិស័យបច្ចេកវិទ្យា គមនាគមន៍ ព័ត៌មាន និង ប្រធានបទ ដ៏សំខាន់ៗ ជាអ្វីដែល តំណាងប្រទេស ឯទៀត មានការចាប់ អាម្មរណ៍ ខ្ពស់ផងដែរ៕
ប្រតិភូកម្ពុជា ដឹកនាំដោយលោក ម៉ូវ ចរិយា ប្រធានបញ្ញត្តិករ ទូរគមនាគមន៍ កម្ពុជា និង ប្រតិបត្តិករ បានចូលរួមកម្មវិធី ដែលមានការពិព័រណ៍ លើបច្ចេកវិទ្យាទំនើប ផងដែរ ចាប់ពីថ្ងៃទី ១៤ ដល់ ១៨ ខែតុលា ឆ្នាំ ២០១២។
យ៉ាងណាក៏ដោយ អង្គសន្និសីទ ក៏មានការបង្ហាញផងដែរ ស្តីពីការវិវឌ្ឍរបស់ វិស័យបច្ចេកវិទ្យា គមនាគមន៍ ព័ត៌មាន និង ប្រធានបទ ដ៏សំខាន់ៗ ជាអ្វីដែល តំណាងប្រទេស ឯទៀត មានការចាប់ អាម្មរណ៍ ខ្ពស់ផងដែរ៕
ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ទូទាំងប្រទេស សម្តែងនូវការ សោកស្តាយ និងក្រៀមក្រំ ជាពន់ពេក ចំពោះការបាត់បង់ ព្រះវររាជ បិតាជាតិខ្មែរ
ភ្នំពេញៈ នៅថ្ងៃទី១៥ រោច ភទ្របទពុទ្ធសករាជ ២៥៥៦
ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២នេះ ប្រជាពលរដ្ឋ ខ្មែរទូទាំងប្រទេស
ទាំងក្មេង ទាំងចាស់ មិនថាប្រជាពលរដ្ឋក្នុងសម័យសង្គមរាស្រ្តនិយម
ក៏ដូចជាក្នុង សម័យបច្ចុប្បន្ន បានសម្តែងនូវមរណទុក្ខយ៉ាងក្រៀមក្រំ
និងសោកស្តាយយ៉ាងឥតឧបមា ចំពោះ ការបាត់បង់ដ៏ធំធេង នូវព្រះមហាវីរក្សត្រ
ព្រះបិតាឯករាជ្យជាតិខ្មែរ សម្តេចឳ សម្តេចតា សម្តេចតាទួត សម្តេចព្រះ នរោត្តម
សីហនុ។
នៅថ្ងៃដ៏សែនវិប្បយោគសម្រាប់ប្រជានុរាស្រ្តខ្មែរនេះ នៅតាមក្រសួងមន្ទីរនានា ក៏ដូចជានៅតាមគេហដ្ឋាន មួយចំនួន បើទោះជាត្រូវចំថ្ងៃបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌក៏ដោយ ក៏គេសង្កេតឃើញមានការបង្ហូតទង់ជាតិនៅត្រឹមពាក់កណ្តាលដង ដើម្បីបង្ហាញនូវមរណ ទុក្ខយ៉ាងក្រៀមក្រំ ។
មិនថាលោកយាយលោកតា ដែលគេដឹងថា ជាអ្នកស្រឡាញ់ដ៏ជាប់ចិត្តចំពោះព្រះមហាវីរក្សត្រ ប្រកប ដោយការអភិវឌ្ឍនៅសម័យសង្គមរាស្រ្តនិយម សូម្បីតែប្រជានុរាស្រ្តរបស់ព្រះអង្គ ដែលជាក្មេងសម័យ បច្ចុប្បន្ននេះក្តី ក៏បានសម្តែងនូវការសោកស្តាយជាពន់ពេក ចំពោះការបាត់បង់អតីតព្រះមហាវីរក្សត្រ ដែលប្រកបដោយទសពិធរាជធម៌ ព្រះអង្គបានចំណាយអស់កម្លាំងកាយពល ដើម្បីកសាងប្រទេសជាតិ ឲ្យមានការរីកចម្រើន ជាពិសេសចំពោះព្រះរាជបូជនីយកិច្ចទាមទារឯករាជ្យពីអាណានិគមនិយមបារាំង (៩ វិច្ឆិកា ១៩៥៣)។
នៅតាមបណ្តាញទំនាក់ទំនងសង្គមដ៏មានប្រជាប្រិយភាព និងពេញ និយមក្នុង សង្គមខ្មែរ នា ពេលបច្ចុប្បន្ន ហ្វេសប៊ុក (Facebook) គេសង្កេតឃើញស្ទើរតែគ្រប់គ្នា បានផ្លាស់ ប្តូរ នូវ ប្រូហ្វាល របស់ខ្លួន និងសរសេរនៅលើស្តេត ធើសរបស់ខ្លួន សម្តែងនូវព្រះរាជមរណទុក្ខយ៉ាងក្រោមក្រំ។
លោក ខាន់ ចាន់សុផល នៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់ខ្លួនបានសម្តែងនូវអារម្មណ៍មរណទុក្ខថា «ក្នុងនាមខ្ញុំ ជាជាតិខ្មែរ ឈាមជ័រជាខ្មែរ ថ្ងៃនេះ ខ្ញុំសូមសំដែងនៅមរណទុក្ខ ដ៏ក្រៀមក្រំ និងស្វាមីភ័ក្តិ ជូនចំពោះ សម្តេចវររាជបិតាជាតិខ្មែរយើង» ។
លោកក៏បានបញ្ចេញនូវទស្សនៈរបស់ខ្លួនទៀតថា «ដូច្នេះហ្វេសប៊ុកថ្ងៃនេះ រាប់លាននាក់ នឹងប្តូរប្រូហ្វាល កាន់ទុក្ខរបស់ខ្លួនចំនួន ៧ថ្ងៃ ដើម្បីជាកិច្ចតបស្នងដឹងគុណ កតាញូ ដឹងគុណយ៉ាងជ្រាលជ្រៅជូន ព្រះវរ រាជបិតា នៃយើង»។
ចំណែកលោក Heng Sour នៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់ខ្លួន ក្រៅពីការចូលរួមមរណទុក្ខ លោកបានលើក ឡើងជាទស្សនៈផ្ទាល់ខ្លួនថា គ្រប់ប៉ុស្តិ៍ទូរទស្សន៍ និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយទាំងអស់នៅកម្ពុជា គួរតែចាក់ ផ្សាយនូវការកាន់មរណទុក្ខ ចំពោះការបាត់បង់ព្រះមហាវីរក្សត្រកម្ពុជា។
លោក Michael Rothy បានសរសេនៅហ្វេសប៊ុករបស់ខ្លួនថា «សូមឲ្យព្រះវិញ្ញាណក្ខន្ធសម្តេចឪព្រះបិតា ស្នេហាជាតិបានសោយសុខក្នុងគតិភព ។ ប្រជាជាតិខ្មែរទាំងមូលនឹងចងចាំនូវវីរភាពរបស់ព្រះអង្គជា រៀងដរាប»។
តារាចម្រៀង សុគន្ធ នីសា បានសម្តែងនូវអារម្មណ៍ក្រៀមក្រំរបស់ខ្លួនថា « ក្នុងនាមនាងខ្ញុំជាសិល្បៈកា រិនី និងជាកុលធីតាខ្មែរមួយរូបមានទុក្ខយ៉ាងក្រៀមក្រំ ចំពោះមហាមរណទុក្ខនេះ»។
លោកយាយ រស់ សាខេន វ័យ ៨០ឆ្នាំ បានសម្តែងនូវអារម្មណ៍សោកស្តាយរបស់ខ្លួន តាមមជ្ឈមណ្ឌលព័ត៌មានដើម អម្ពិលថា គាត់ពិជាតក្រៀមក្រំជាខ្លាំង ពេលទទួលបានដំណឹងដ៏សោកសៅនេះ។ លោកយាយបានបន្តថា ព្រះមហាវីរក្សត្រខ្មែរនៅសម័យសង្គមរាស្រ្តនិយម ព្រះអង្គបានកសាង និងអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសជាតិឲ្យមានការ រីកចម្រើនជឿនលឿនជាខ្លាំង មិនចាញ់ប្រទេសជិតខាងនោះទេ។ លោយយាយក៏បានថ្វាយព្រះពរ ឲ្យព្រះ មហាវីរក្សត្រទៅសោយសុខក្នុងព្រះរាជសុគតិភព។
ក្រៅពីទស្សន ដែលបានរៀបរាប់ខាងលើនេះ នៅមានប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរជាច្រើននាក់ នៅមានការ ទស្សនៈ និងអារម្មណ៍សោកស្តាយផ្សេងៗគ្នា ចំពោះមរណភាពរបស់ព្រះមហាវររាជបិតាជាតិខ្មែរ។
សូមបញ្ជាក់ថា ព្រះមហាវីរក្សត្រខ្មែរ ព្រះបាទ សម្តេច នរោត្តម សីហនុ បានសោយទីវង្គត់នៅវេលាម៉ោង ជិត ២៖០០ទៀបភ្លឺ ថ្ងៃចន្ទ ១៥ រោច ខែភ្របទ ព.ស ២៥៥៦ ត្រូវនឹងថ្ងៃចន្ទ ទី១៥ ខែតុលា ឆ្នាំ ២០១២ នាទីក្រុងប៉េកាំង ដោយព្រះរោគគាំងបេះដូង ក្នុងព្រះជន្ម ៩០ព្រះវស្សា។
ព្រះរាជសារចុងក្រោយរបស់ព្រះអង្គមាន៣ចំណុច ដូចខាងក្រោម៖
១. ព្រះអង្គបញ្ជាក់លុបចោល ព្រះរាជបណ្តាំមុនៗ ដែលព្រះអង្គធ្លាប់មានព្រះរាជបន្ទូលថា មិនឲ្យគេបូជាព្រះសពរបស់ព្រះអង្គ។
២. នៅពេលដែលព្រះអង្គសោយទីវង្គត ព្រះអង្គផ្តាំឲ្យមានការរៀបចំពិធីបូជាព្រះសពរបស់ព្រះអង្គនៅលើវាលមេរុ ទៅតាមប្រពៃណីសាសនាខ្មែរ។
៣. មួយថ្ងៃបន្ទាប់ពីពិធីបូជាព្រះសព សម្តេចឪនរោត្តម សីហនុបានមានព្រះរាជបន្ទូលឲ្យដឹងថា អដ្ឋិធាតុរបស់ព្រះអង្គនឹងត្រូវលាងសម្អាតហើយដាក់នៅក្នុងកោដ្ឋមួយ ជាកោដ្ឋធ្វើអំពីមាសក៏បាន ឬកោដ្ឋធម្មតាក៏បាន។ កោដ្ឋនោះត្រូវយកទៅតម្កល់នៅក្នុងចេតិយគន្ធបុប្ជា នៅក្នុងព្រះវិហារព្រះកែវមរកតក្នុងព្រះបរមរាជវាំង។
សម្តេចឪនរោត្តម សីហនុក៏បានមានព្រះរាជឱង្កាបញ្ជាក់ផងដែរថា នៅពេលដែលសម្តេចម៉ែសោយទិវង្គតព្រះអង្គសូម ឲ្យគេរៀបចំធ្វើដូចគ្នាដូចករណីរបស់ព្រះអង្គដែរ៕
នៅថ្ងៃដ៏សែនវិប្បយោគសម្រាប់ប្រជានុរាស្រ្តខ្មែរនេះ នៅតាមក្រសួងមន្ទីរនានា ក៏ដូចជានៅតាមគេហដ្ឋាន មួយចំនួន បើទោះជាត្រូវចំថ្ងៃបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌក៏ដោយ ក៏គេសង្កេតឃើញមានការបង្ហូតទង់ជាតិនៅត្រឹមពាក់កណ្តាលដង ដើម្បីបង្ហាញនូវមរណ ទុក្ខយ៉ាងក្រៀមក្រំ ។
មិនថាលោកយាយលោកតា ដែលគេដឹងថា ជាអ្នកស្រឡាញ់ដ៏ជាប់ចិត្តចំពោះព្រះមហាវីរក្សត្រ ប្រកប ដោយការអភិវឌ្ឍនៅសម័យសង្គមរាស្រ្តនិយម សូម្បីតែប្រជានុរាស្រ្តរបស់ព្រះអង្គ ដែលជាក្មេងសម័យ បច្ចុប្បន្ននេះក្តី ក៏បានសម្តែងនូវការសោកស្តាយជាពន់ពេក ចំពោះការបាត់បង់អតីតព្រះមហាវីរក្សត្រ ដែលប្រកបដោយទសពិធរាជធម៌ ព្រះអង្គបានចំណាយអស់កម្លាំងកាយពល ដើម្បីកសាងប្រទេសជាតិ ឲ្យមានការរីកចម្រើន ជាពិសេសចំពោះព្រះរាជបូជនីយកិច្ចទាមទារឯករាជ្យពីអាណានិគមនិយមបារាំង (៩ វិច្ឆិកា ១៩៥៣)។
នៅតាមបណ្តាញទំនាក់ទំនងសង្គមដ៏មានប្រជាប្រិយភាព និងពេញ និយមក្នុង សង្គមខ្មែរ នា ពេលបច្ចុប្បន្ន ហ្វេសប៊ុក (Facebook) គេសង្កេតឃើញស្ទើរតែគ្រប់គ្នា បានផ្លាស់ ប្តូរ នូវ ប្រូហ្វាល របស់ខ្លួន និងសរសេរនៅលើស្តេត ធើសរបស់ខ្លួន សម្តែងនូវព្រះរាជមរណទុក្ខយ៉ាងក្រោមក្រំ។
លោក ខាន់ ចាន់សុផល នៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់ខ្លួនបានសម្តែងនូវអារម្មណ៍មរណទុក្ខថា «ក្នុងនាមខ្ញុំ ជាជាតិខ្មែរ ឈាមជ័រជាខ្មែរ ថ្ងៃនេះ ខ្ញុំសូមសំដែងនៅមរណទុក្ខ ដ៏ក្រៀមក្រំ និងស្វាមីភ័ក្តិ ជូនចំពោះ សម្តេចវររាជបិតាជាតិខ្មែរយើង» ។
លោកក៏បានបញ្ចេញនូវទស្សនៈរបស់ខ្លួនទៀតថា «ដូច្នេះហ្វេសប៊ុកថ្ងៃនេះ រាប់លាននាក់ នឹងប្តូរប្រូហ្វាល កាន់ទុក្ខរបស់ខ្លួនចំនួន ៧ថ្ងៃ ដើម្បីជាកិច្ចតបស្នងដឹងគុណ កតាញូ ដឹងគុណយ៉ាងជ្រាលជ្រៅជូន ព្រះវរ រាជបិតា នៃយើង»។
ចំណែកលោក Heng Sour នៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់ខ្លួន ក្រៅពីការចូលរួមមរណទុក្ខ លោកបានលើក ឡើងជាទស្សនៈផ្ទាល់ខ្លួនថា គ្រប់ប៉ុស្តិ៍ទូរទស្សន៍ និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយទាំងអស់នៅកម្ពុជា គួរតែចាក់ ផ្សាយនូវការកាន់មរណទុក្ខ ចំពោះការបាត់បង់ព្រះមហាវីរក្សត្រកម្ពុជា។
លោក Michael Rothy បានសរសេនៅហ្វេសប៊ុករបស់ខ្លួនថា «សូមឲ្យព្រះវិញ្ញាណក្ខន្ធសម្តេចឪព្រះបិតា ស្នេហាជាតិបានសោយសុខក្នុងគតិភព ។ ប្រជាជាតិខ្មែរទាំងមូលនឹងចងចាំនូវវីរភាពរបស់ព្រះអង្គជា រៀងដរាប»។
តារាចម្រៀង សុគន្ធ នីសា បានសម្តែងនូវអារម្មណ៍ក្រៀមក្រំរបស់ខ្លួនថា « ក្នុងនាមនាងខ្ញុំជាសិល្បៈកា រិនី និងជាកុលធីតាខ្មែរមួយរូបមានទុក្ខយ៉ាងក្រៀមក្រំ ចំពោះមហាមរណទុក្ខនេះ»។
លោកយាយ រស់ សាខេន វ័យ ៨០ឆ្នាំ បានសម្តែងនូវអារម្មណ៍សោកស្តាយរបស់ខ្លួន តាមមជ្ឈមណ្ឌលព័ត៌មានដើម អម្ពិលថា គាត់ពិជាតក្រៀមក្រំជាខ្លាំង ពេលទទួលបានដំណឹងដ៏សោកសៅនេះ។ លោកយាយបានបន្តថា ព្រះមហាវីរក្សត្រខ្មែរនៅសម័យសង្គមរាស្រ្តនិយម ព្រះអង្គបានកសាង និងអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសជាតិឲ្យមានការ រីកចម្រើនជឿនលឿនជាខ្លាំង មិនចាញ់ប្រទេសជិតខាងនោះទេ។ លោយយាយក៏បានថ្វាយព្រះពរ ឲ្យព្រះ មហាវីរក្សត្រទៅសោយសុខក្នុងព្រះរាជសុគតិភព។
ក្រៅពីទស្សន ដែលបានរៀបរាប់ខាងលើនេះ នៅមានប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរជាច្រើននាក់ នៅមានការ ទស្សនៈ និងអារម្មណ៍សោកស្តាយផ្សេងៗគ្នា ចំពោះមរណភាពរបស់ព្រះមហាវររាជបិតាជាតិខ្មែរ។
សូមបញ្ជាក់ថា ព្រះមហាវីរក្សត្រខ្មែរ ព្រះបាទ សម្តេច នរោត្តម សីហនុ បានសោយទីវង្គត់នៅវេលាម៉ោង ជិត ២៖០០ទៀបភ្លឺ ថ្ងៃចន្ទ ១៥ រោច ខែភ្របទ ព.ស ២៥៥៦ ត្រូវនឹងថ្ងៃចន្ទ ទី១៥ ខែតុលា ឆ្នាំ ២០១២ នាទីក្រុងប៉េកាំង ដោយព្រះរោគគាំងបេះដូង ក្នុងព្រះជន្ម ៩០ព្រះវស្សា។
ព្រះរាជសារចុងក្រោយរបស់ព្រះអង្គមាន៣ចំណុច ដូចខាងក្រោម៖
១. ព្រះអង្គបញ្ជាក់លុបចោល ព្រះរាជបណ្តាំមុនៗ ដែលព្រះអង្គធ្លាប់មានព្រះរាជបន្ទូលថា មិនឲ្យគេបូជាព្រះសពរបស់ព្រះអង្គ។
២. នៅពេលដែលព្រះអង្គសោយទីវង្គត ព្រះអង្គផ្តាំឲ្យមានការរៀបចំពិធីបូជាព្រះសពរបស់ព្រះអង្គនៅលើវាលមេរុ ទៅតាមប្រពៃណីសាសនាខ្មែរ។
៣. មួយថ្ងៃបន្ទាប់ពីពិធីបូជាព្រះសព សម្តេចឪនរោត្តម សីហនុបានមានព្រះរាជបន្ទូលឲ្យដឹងថា អដ្ឋិធាតុរបស់ព្រះអង្គនឹងត្រូវលាងសម្អាតហើយដាក់នៅក្នុងកោដ្ឋមួយ ជាកោដ្ឋធ្វើអំពីមាសក៏បាន ឬកោដ្ឋធម្មតាក៏បាន។ កោដ្ឋនោះត្រូវយកទៅតម្កល់នៅក្នុងចេតិយគន្ធបុប្ជា នៅក្នុងព្រះវិហារព្រះកែវមរកតក្នុងព្រះបរមរាជវាំង។
សម្តេចឪនរោត្តម សីហនុក៏បានមានព្រះរាជឱង្កាបញ្ជាក់ផងដែរថា នៅពេលដែលសម្តេចម៉ែសោយទិវង្គតព្រះអង្គសូម ឲ្យគេរៀបចំធ្វើដូចគ្នាដូចករណីរបស់ព្រះអង្គដែរ៕
សេចក្តីថ្វាយ និង ជូនដំណឹង របស់រាជរដ្ឋាភិបាល
ព្រះករុណា ព្រះបាទ សម្តេច ព្រះ នរោត្តម សីហនុ ព្រះបិតាជាតិ បានសោយទីវង្គត ដោយរោគគាំងបេះដូង នៅទីក្រុង ប៉េកាំង វេលាម៉ោងជិត ២៖០០ព្រឹក ថ្ងៃ ច័ន្ទ នេះ
យោងតាមសម្តី លោកឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី ញឹក ប៊ុនឆៃ បានថ្លែងប្រាប់ដើមអម្ពិល
នូវព័ត៌មានទុក្ខដ៏ក្រៀមក្រំថា សម្តេចព្រះបាទ នរោត្តម សីហនុ ព្រះបិតាជាតិ
បានសោយទីវង្គត់ ដោយរោគគាំងបេះដូង នាទីក្រុងប៉េកាំង វេលាម៉ោង ជិត ២៖០០ព្រឹក
ថ្ងៃច័ន្ទ ទី ១៥ ខែតុលា ឆ្នាំ ២០១២ ។
លោកឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តីបានថ្លែងថា " មុននឹងកន្លះម៉ោង ខ្ញុំបានទទួលព័ត៌មានថា សម្តេចឳព្រះឈួន បេះដូង ត្រូវនាំចូលមន្ទីរពេទ្យសង្គ្រោះ ភ្លាមៗនៅទីក្រុង ប៉េកាំង ប៉ុន្តែ១៥នាទី ក្រោយ ក៏បានទទួលដំណឹងថា សម្តេចតា សោយទីវង្គត់ទៅហើយ " ។
លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានបញ្ជាក់ថា សម្តេចព្រះបិតាជាតិ សម្តេចឳ បានសោយទីវង្គត ដោយរោគបេះដូង នាទីក្រុងប៉េកាំង នៅវេលាម៉ោងជិត ២៖០០ ព្រឹកថ្ងៃច័ន្ទ នេះ ក្នុងព្រះជន្មាយុ ៩០ព្រះវស្សា ។
យោងតាមទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន ក្យូដូ ជប៉ុន ដែលបានដកស្រង់សម្តីព្រះអង្គម្ចាស់ ថូមីកូ ជំនួយការផ្ទាល់ ព្រះមហាវរក្សត្រ នរោត្តម សីហនុ ថា ព្រះករុណា ព្រះបាទសម្តេច ព្រះនរោត្តម សីហនុ ព្រះបិតាជាតិ ពិតជាបានសោយទីវង្គត់ ដោយរោគគាំងបេះដូង នៅទីក្រុង ប៉េកាំង នៅវេលាម៉ោង ២៖២៥នាទី (ម៉ោងនៅប៉េកាំង) ព្រឹកថ្ងៃ ច័ន្ទ ទី ១៥ ខែ តុលា ឆ្នាំ ២០១២ ។ ព្រះអង្គបានបន្តថា ដោយសារបញ្ហារោគបេះដូង សម្តេចឳ បានបន្តសម្រាកព្យាបាល ចាប់តាំងពី ខែ មករា ដើមឆ្នាំ ២០១២ មកម៉្លេះ ។
យោងតាមសេចក្តីជូនដំណឹង របស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ព្រះសព សម្តេចព្រះបិតាជាតិ នរោត្តម សីហនុ នឹងត្រូវដង្ហែមកកាន់រាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីតម្កល់ និងប្រារព្វព្រះរាជពិធីបុណ្យតាមប្រពៃណីជាតិ នៅព្រះបរមរាជវាំង ។
ព្រះនាមពេញ ព្រះករុណាព្រះបាទសម្ដេច ព្រះនរោត្ដម សីហនុ
ព្រះនាមដើម នរោត្ដម សីហនុ
ព្រះនាមក្នុងរាជ្យ ព្រះករុណា ព្រះបាទសម្ដេចព្រះ នរោត្ដម សីហនុ វរ្ម័ន រាជហរិវង្ស ឧភតោសុជាតិ វិសុទ្ធពង្ស អគ្គមហាបុរសរតន៍ និករោត្ដម ធម្មិកមហារាជាធិរាជ បរមនាថ បរមបពិត្រ ព្រះចៅក្រុងកម្ពុជាធិបតី
ឋានៈ ព្រះរាជបុត្រ, ព្រះមហាក្សត្រ, នាយករដ្ឋមន្ត្រី, ប្រមុខរដ្ឋ
ប្រសូត ៣១ តុលា ១៩២២
ព្រះបិតា នរោត្ដម សុរាម្រឹត
ព្រះមាតា ស៊ីសុវត្ថិ កុសុមៈ
រាជាភិសេកលើកទី១ ២៨ តុលា ១៩៤១
គ្រងរាជ្យពី ១៩៤១ ដល់ ១៩៦០ (១៩ឆ្នាំ)
រជ្ជកាលមុន សិរីសុវត្ថិ មុនីវង្ស
រជ្ជកាលបន្ទាប់ នរោត្ដម សុរាម្រឹត
រាជាភិសេកលើកទី២ ២៤ កញ្ញា ១៩៩៣
ព្រះបរមនាមកិត្តិយស ព្រះករុណា ព្រះបាទសម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ព្រះមហាវីរក្សត្រ ព្រះវររាជបិតាឯករាជ្យ បូរណភាពទឹកដី និងឯកភាពជាតិខ្មែរ
ព្រះរាជអគ្គមហេសី នរោត្ដម មុនីនាថ សីហនុ
ព្រះបាទ សម្ដេចព្រះ នរោត្ដម សីហនុ [អានថា៖ នៈ-រោត-ដំ-សី-ហៈ-នុ] ស្ដេចព្រះរាជសម្ភព នាថ្ងៃអង្គារ ១១កើត ខែកក្ដិក ឆ្នាំ ច ចត្វាស័ក ព.ស.២៤៥៦ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៣១ ខែតុលា គ.ស.១៩២២ នៅឯព្រះបរមរាជវាំងក្រុងចតុម្មុខមង្គល ព្រះរាជអាណាចក្រកម្ពុជា។
ព្រះអង្គ ទ្រង់ជាព្រះរាជបុត្រនៃ ព្រះបាទ នរោត្ដម សុរាម្រឹត និងជាព្រះមហាក្សត្រ អង្គទី៥នៃព្រះរាជអាណាចក្រកម្ពុជា ឯករាជ្យ។ ក្រៅពីតំណែងព្រះមហាក្ស័ត្រិយ៍ ព្រះអង្គក៏បានធ្លាប់ធ្វើជាប្រមុខរដ្ឋ និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជអាណាចក្រកម្ពុជា ជាច្រើនសម័យ។
ព្រះរាជជីវប្រវត្តិ
ព្រះករុណា ព្រះបាទ សម្ដេចព្រះ នរោត្ដម សីហនុ ស្ដេចព្រះរាជសម្ភព នាថ្ងៃអង្គារ ១១កើត ខែកក្ដិក ឆ្នាំ ច ចត្វាស័ក ព.ស.២៤៥៦ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៣១ ខែតុលា គ.ស.១៩២២ នៅឯព្រះបរមរាជវាំងក្រុងចតុម្មុខមង្គល ព្រះរាជអាណាចក្រកម្ពុជា។ ព្រះអង្គ ទ្រង់ជាព្រះរាជបុត្រនៃ ព្រះបាទ នរោត្ដម សុរាម្រឹត និងសម្ដេចព្រះមហាក្ស័ត្រិយានី ស៊ីសុវត្ថិ កុសុមៈ។
ការសិក្សា
ពីឆ្នាំ១៩៣០ ដល់ឆ្នាំ១៩៤០ ព្រះអង្គបានចូលសិក្សា នៅសាលាបឋមសិក្សា Francois Baudoin និងវិទ្យាល័យព្រះស៊ីសុវត្ថិ រាជធានីភ្នំពេញ។ បន្ទាប់មក ព្រះអង្គបានបន្តការសិក្សានៅវិទ្យាល័យបារាំង សាសលូឡូបា (Chasseloup Laubat) នៅព្រៃនគរ (វៀតណាមខាងត្បូង)។
នៅឆ្នាំ១៩៤៦ និង១៩៤៨ ព្រះអង្គបានបន្តការសិក្សាជាន់ខ្ពស់ នៅសាលាអនុវត្តទ័ពសេះ និងកងទ័ពរថពាសដែកនៅសូមៀរ (Saumur) ប្រទេសបារាំង។
ការឡើងគ្រងរាជ្យ
• លើកទីមួយ
នៅ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៤១ ក្រុមប្រឹក្សាព្រះរាជបល្ល័ង្គ បានជ្រើសតាំង និងថ្វាយព្រះរាជឋានៈព្រះអង្គជា ព្រះមហាក្សត្រ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា នៅរាជធានីភ្នំពេញ បន្តពីព្រះករុណាព្រះបាទសម្ដេចព្រះ សិរីសុវត្ថិ មុនីវង្ស។ ព្រះអង្គឡើងគ្រងរាជសម្បត្តិនៅថ្ងៃទី២៨ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៤១។
បន្ទាប់ពីប្រទេសកម្ពុជាបានទទួលឯករាជ្យពីប្រទេសបារាំង ព្រះអង្គបានដាក់រាជ្យសម្បត្តិ នាថ្ងៃទី០២ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៥៥ ថ្វាយព្រះបិតាព្រះអង្គ គឺព្រះករុណាព្រះបាទសម្ដេចព្រះ នរោត្ដម សុរាម្រឹត។
• លើកទីពីរ
ព្រះករុណាព្រះបាទសម្ដេចព្រះ នរោត្ដម សីហនុ បានឡើងគ្រងរាជ្យជាលើកទីពីរនាថ្ងៃទី២៤ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៩៣ និងបានចូលនិវត្ដន៍នាថ្ងៃទី០៧ ខែតុលា ឆ្នាំ២០០៤។
ព្រះរាជបូជនីយកិច្ច
ក្នុងព្រះឋានៈជាព្រះមហាក្សត្រ នៃព្រះរាជអាណាចក្រកម្ពុជា ព្រះអង្គបានបំពេញព្រះរាជបូជនីយកិច្ចធំៗជាច្រើនសម្រាប់ជាតិ ដូចជា៖
• មហាជោគជ័យក្នុងការទាមទារឲ្យរាជាណាចក្រថៃឡង់ដ៍ សងមកព្រះរាជអាណាចក្រកម្ពុជាវិញជាដាច់ខាតនូវខេត្តខ្មែរ ដែលក្នុងពេលមានចម្បាំងសកលលោកលើកទី២ ថៃឡង់ដ៍បានយកពីកម្ពុជាទៅ គឺខេត្តបាត់ដំបង សៀមរាប កំពង់ធំ ស្ទឹងត្រែង
• ទាមទារឯករាជ្យភាពនៃព្រះរាជអាណាចក្រកម្ពុជាពីសាធារណរដ្ឋបារាំង
• និងការឈ្នះក្ដីប្រាសាទព្រះវិហារនាទីក្រុងឡាអេ ពីរាជាណាចក្រថៃឡង់ដ៍ជាដើម ។
សង្គមរាស្ត្រនិយម
បន្ទាប់ពីព្រះអង្គបានដាក់រាជ្យ ថ្វាយព្រះបិតាហើយ ហើយព្រះអង្គបានប្រឡូកចូលក្នុង ឆាកនយោបាយ បង្កើតចលនាសង្គមរាស្ត្រនិយម និងបានឡើងកាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជអាណាចក្រកម្ពុជា ជាច្រើនសម័យ។
សម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម គឺជាសម័យកាលរុងរឿងមួយទៀត នៃព្រះរាជអាណាចក្រកម្ពុជាដែលដឹកនាំ ដោយព្រះអង្គ ក្រោយប្រទេសកម្ពុជាបានទទួលឯករាជ្យពីប្រទេសបារាំង ដោយប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានគេសន្មតថាជាកោះសន្តិភាព និងមានការរីកចម្រើនលើគ្រប់វិស័យ។
រដ្ឋប្រហារ
សម្ដេចព្រះ នរោត្ដម សីហនុ ត្រូវបានលោកសេនាប្រមុខ លន់ ណុល ធ្វើរដ្ឋប្រហារទម្លាក់ព្រះអង្គចេញពីតំណែងព្រះប្រមុខរដ្ឋនាថ្ងៃ ទី១៨ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧០ ក្នុងខណៈពេលព្រះអង្គកំពុងបំពេញព្រះទស្សនកិច្ចក្រៅប្រទេស។
ចលនាតស៊ូសីហនុនិយម
បន្ទាប់ពីព្រះអង្គបានត្រូវទម្លាក់ និងបន្ទាប់ពីប្រទេសវៀតណាម បានឈ្លានពានប្រទេសកម្ពូជា នាឆ្នាំ១៩៧៩ ព្រះអង្គបានបង្កើតចលនាតស៊ូនៅតាមព្រំដែន រួមជាមួយភាគីពីរទៀត របស់សម្ដេចបវរសេដ្ឋា សឺន សាន និងកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ រួមធ្វើការចរចាជាមួយភាគីសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា របស់លោក ហេង សំរិន, ហ៊ុន សែន រហូតដល់មានកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស នាថ្ងៃទី២៣ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៩១។ ព្រះអង្គបានយាងត្រឡប់មកប្រទេសកម្ពុជាវិញ និងត្រូវបាន ឡើងសោយរាជ្យជាថ្មីវិញ បន្ទាប់ពីការបោះឆ្នោតនាឆ្នាំ១៩៩៣ រៀបចំដោយអង្គការសហប្រជាជាតិ។
ការដាក់រាជ្យ
ដោយសារមានបញ្ហាផ្នែកព្រះសុខភាព ព្រះអង្គបានដាក់រាជ្យនាថ្ងៃទី០៧ ខែតុលា ឆ្នាំ២០០៤។ បច្ចុប្បន្ន ព្រះអង្គកំពុងបន្តព្យាបាល ព្រះរោគនាទីក្រុងប៉េកាំង ប្រទេសចិន។ រដ្ឋសភានៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានថ្វាយព្រះឋានៈព្រះអង្គជា «ព្រះករុណា ព្រះបាទសម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ព្រះមហាវីរក្សត្រ ព្រះវររាជបិតាឯករាជ្យ បូរណភាពទឹកដី និងឯកភាពជាតិខ្មែរ»។
លោកឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តីបានថ្លែងថា " មុននឹងកន្លះម៉ោង ខ្ញុំបានទទួលព័ត៌មានថា សម្តេចឳព្រះឈួន បេះដូង ត្រូវនាំចូលមន្ទីរពេទ្យសង្គ្រោះ ភ្លាមៗនៅទីក្រុង ប៉េកាំង ប៉ុន្តែ១៥នាទី ក្រោយ ក៏បានទទួលដំណឹងថា សម្តេចតា សោយទីវង្គត់ទៅហើយ " ។
លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានបញ្ជាក់ថា សម្តេចព្រះបិតាជាតិ សម្តេចឳ បានសោយទីវង្គត ដោយរោគបេះដូង នាទីក្រុងប៉េកាំង នៅវេលាម៉ោងជិត ២៖០០ ព្រឹកថ្ងៃច័ន្ទ នេះ ក្នុងព្រះជន្មាយុ ៩០ព្រះវស្សា ។
យោងតាមទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន ក្យូដូ ជប៉ុន ដែលបានដកស្រង់សម្តីព្រះអង្គម្ចាស់ ថូមីកូ ជំនួយការផ្ទាល់ ព្រះមហាវរក្សត្រ នរោត្តម សីហនុ ថា ព្រះករុណា ព្រះបាទសម្តេច ព្រះនរោត្តម សីហនុ ព្រះបិតាជាតិ ពិតជាបានសោយទីវង្គត់ ដោយរោគគាំងបេះដូង នៅទីក្រុង ប៉េកាំង នៅវេលាម៉ោង ២៖២៥នាទី (ម៉ោងនៅប៉េកាំង) ព្រឹកថ្ងៃ ច័ន្ទ ទី ១៥ ខែ តុលា ឆ្នាំ ២០១២ ។ ព្រះអង្គបានបន្តថា ដោយសារបញ្ហារោគបេះដូង សម្តេចឳ បានបន្តសម្រាកព្យាបាល ចាប់តាំងពី ខែ មករា ដើមឆ្នាំ ២០១២ មកម៉្លេះ ។
យោងតាមសេចក្តីជូនដំណឹង របស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ព្រះសព សម្តេចព្រះបិតាជាតិ នរោត្តម សីហនុ នឹងត្រូវដង្ហែមកកាន់រាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីតម្កល់ និងប្រារព្វព្រះរាជពិធីបុណ្យតាមប្រពៃណីជាតិ នៅព្រះបរមរាជវាំង ។
ព្រះនាមពេញ ព្រះករុណាព្រះបាទសម្ដេច ព្រះនរោត្ដម សីហនុ
ព្រះនាមដើម នរោត្ដម សីហនុ
ព្រះនាមក្នុងរាជ្យ ព្រះករុណា ព្រះបាទសម្ដេចព្រះ នរោត្ដម សីហនុ វរ្ម័ន រាជហរិវង្ស ឧភតោសុជាតិ វិសុទ្ធពង្ស អគ្គមហាបុរសរតន៍ និករោត្ដម ធម្មិកមហារាជាធិរាជ បរមនាថ បរមបពិត្រ ព្រះចៅក្រុងកម្ពុជាធិបតី
ឋានៈ ព្រះរាជបុត្រ, ព្រះមហាក្សត្រ, នាយករដ្ឋមន្ត្រី, ប្រមុខរដ្ឋ
ប្រសូត ៣១ តុលា ១៩២២
ព្រះបិតា នរោត្ដម សុរាម្រឹត
ព្រះមាតា ស៊ីសុវត្ថិ កុសុមៈ
រាជាភិសេកលើកទី១ ២៨ តុលា ១៩៤១
គ្រងរាជ្យពី ១៩៤១ ដល់ ១៩៦០ (១៩ឆ្នាំ)
រជ្ជកាលមុន សិរីសុវត្ថិ មុនីវង្ស
រជ្ជកាលបន្ទាប់ នរោត្ដម សុរាម្រឹត
រាជាភិសេកលើកទី២ ២៤ កញ្ញា ១៩៩៣
ព្រះបរមនាមកិត្តិយស ព្រះករុណា ព្រះបាទសម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ព្រះមហាវីរក្សត្រ ព្រះវររាជបិតាឯករាជ្យ បូរណភាពទឹកដី និងឯកភាពជាតិខ្មែរ
ព្រះរាជអគ្គមហេសី នរោត្ដម មុនីនាថ សីហនុ
ព្រះបាទ សម្ដេចព្រះ នរោត្ដម សីហនុ [អានថា៖ នៈ-រោត-ដំ-សី-ហៈ-នុ] ស្ដេចព្រះរាជសម្ភព នាថ្ងៃអង្គារ ១១កើត ខែកក្ដិក ឆ្នាំ ច ចត្វាស័ក ព.ស.២៤៥៦ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៣១ ខែតុលា គ.ស.១៩២២ នៅឯព្រះបរមរាជវាំងក្រុងចតុម្មុខមង្គល ព្រះរាជអាណាចក្រកម្ពុជា។
ព្រះអង្គ ទ្រង់ជាព្រះរាជបុត្រនៃ ព្រះបាទ នរោត្ដម សុរាម្រឹត និងជាព្រះមហាក្សត្រ អង្គទី៥នៃព្រះរាជអាណាចក្រកម្ពុជា ឯករាជ្យ។ ក្រៅពីតំណែងព្រះមហាក្ស័ត្រិយ៍ ព្រះអង្គក៏បានធ្លាប់ធ្វើជាប្រមុខរដ្ឋ និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជអាណាចក្រកម្ពុជា ជាច្រើនសម័យ។
ព្រះរាជជីវប្រវត្តិ
ព្រះករុណា ព្រះបាទ សម្ដេចព្រះ នរោត្ដម សីហនុ ស្ដេចព្រះរាជសម្ភព នាថ្ងៃអង្គារ ១១កើត ខែកក្ដិក ឆ្នាំ ច ចត្វាស័ក ព.ស.២៤៥៦ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៣១ ខែតុលា គ.ស.១៩២២ នៅឯព្រះបរមរាជវាំងក្រុងចតុម្មុខមង្គល ព្រះរាជអាណាចក្រកម្ពុជា។ ព្រះអង្គ ទ្រង់ជាព្រះរាជបុត្រនៃ ព្រះបាទ នរោត្ដម សុរាម្រឹត និងសម្ដេចព្រះមហាក្ស័ត្រិយានី ស៊ីសុវត្ថិ កុសុមៈ។
ការសិក្សា
ពីឆ្នាំ១៩៣០ ដល់ឆ្នាំ១៩៤០ ព្រះអង្គបានចូលសិក្សា នៅសាលាបឋមសិក្សា Francois Baudoin និងវិទ្យាល័យព្រះស៊ីសុវត្ថិ រាជធានីភ្នំពេញ។ បន្ទាប់មក ព្រះអង្គបានបន្តការសិក្សានៅវិទ្យាល័យបារាំង សាសលូឡូបា (Chasseloup Laubat) នៅព្រៃនគរ (វៀតណាមខាងត្បូង)។
នៅឆ្នាំ១៩៤៦ និង១៩៤៨ ព្រះអង្គបានបន្តការសិក្សាជាន់ខ្ពស់ នៅសាលាអនុវត្តទ័ពសេះ និងកងទ័ពរថពាសដែកនៅសូមៀរ (Saumur) ប្រទេសបារាំង។
ការឡើងគ្រងរាជ្យ
• លើកទីមួយ
នៅ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៤១ ក្រុមប្រឹក្សាព្រះរាជបល្ល័ង្គ បានជ្រើសតាំង និងថ្វាយព្រះរាជឋានៈព្រះអង្គជា ព្រះមហាក្សត្រ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា នៅរាជធានីភ្នំពេញ បន្តពីព្រះករុណាព្រះបាទសម្ដេចព្រះ សិរីសុវត្ថិ មុនីវង្ស។ ព្រះអង្គឡើងគ្រងរាជសម្បត្តិនៅថ្ងៃទី២៨ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៤១។
បន្ទាប់ពីប្រទេសកម្ពុជាបានទទួលឯករាជ្យពីប្រទេសបារាំង ព្រះអង្គបានដាក់រាជ្យសម្បត្តិ នាថ្ងៃទី០២ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៥៥ ថ្វាយព្រះបិតាព្រះអង្គ គឺព្រះករុណាព្រះបាទសម្ដេចព្រះ នរោត្ដម សុរាម្រឹត។
• លើកទីពីរ
ព្រះករុណាព្រះបាទសម្ដេចព្រះ នរោត្ដម សីហនុ បានឡើងគ្រងរាជ្យជាលើកទីពីរនាថ្ងៃទី២៤ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៩៣ និងបានចូលនិវត្ដន៍នាថ្ងៃទី០៧ ខែតុលា ឆ្នាំ២០០៤។
ព្រះរាជបូជនីយកិច្ច
ក្នុងព្រះឋានៈជាព្រះមហាក្សត្រ នៃព្រះរាជអាណាចក្រកម្ពុជា ព្រះអង្គបានបំពេញព្រះរាជបូជនីយកិច្ចធំៗជាច្រើនសម្រាប់ជាតិ ដូចជា៖
• មហាជោគជ័យក្នុងការទាមទារឲ្យរាជាណាចក្រថៃឡង់ដ៍ សងមកព្រះរាជអាណាចក្រកម្ពុជាវិញជាដាច់ខាតនូវខេត្តខ្មែរ ដែលក្នុងពេលមានចម្បាំងសកលលោកលើកទី២ ថៃឡង់ដ៍បានយកពីកម្ពុជាទៅ គឺខេត្តបាត់ដំបង សៀមរាប កំពង់ធំ ស្ទឹងត្រែង
• ទាមទារឯករាជ្យភាពនៃព្រះរាជអាណាចក្រកម្ពុជាពីសាធារណរដ្ឋបារាំង
• និងការឈ្នះក្ដីប្រាសាទព្រះវិហារនាទីក្រុងឡាអេ ពីរាជាណាចក្រថៃឡង់ដ៍ជាដើម ។
សង្គមរាស្ត្រនិយម
បន្ទាប់ពីព្រះអង្គបានដាក់រាជ្យ ថ្វាយព្រះបិតាហើយ ហើយព្រះអង្គបានប្រឡូកចូលក្នុង ឆាកនយោបាយ បង្កើតចលនាសង្គមរាស្ត្រនិយម និងបានឡើងកាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជអាណាចក្រកម្ពុជា ជាច្រើនសម័យ។
សម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម គឺជាសម័យកាលរុងរឿងមួយទៀត នៃព្រះរាជអាណាចក្រកម្ពុជាដែលដឹកនាំ ដោយព្រះអង្គ ក្រោយប្រទេសកម្ពុជាបានទទួលឯករាជ្យពីប្រទេសបារាំង ដោយប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានគេសន្មតថាជាកោះសន្តិភាព និងមានការរីកចម្រើនលើគ្រប់វិស័យ។
រដ្ឋប្រហារ
សម្ដេចព្រះ នរោត្ដម សីហនុ ត្រូវបានលោកសេនាប្រមុខ លន់ ណុល ធ្វើរដ្ឋប្រហារទម្លាក់ព្រះអង្គចេញពីតំណែងព្រះប្រមុខរដ្ឋនាថ្ងៃ ទី១៨ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧០ ក្នុងខណៈពេលព្រះអង្គកំពុងបំពេញព្រះទស្សនកិច្ចក្រៅប្រទេស។
ចលនាតស៊ូសីហនុនិយម
បន្ទាប់ពីព្រះអង្គបានត្រូវទម្លាក់ និងបន្ទាប់ពីប្រទេសវៀតណាម បានឈ្លានពានប្រទេសកម្ពូជា នាឆ្នាំ១៩៧៩ ព្រះអង្គបានបង្កើតចលនាតស៊ូនៅតាមព្រំដែន រួមជាមួយភាគីពីរទៀត របស់សម្ដេចបវរសេដ្ឋា សឺន សាន និងកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ រួមធ្វើការចរចាជាមួយភាគីសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា របស់លោក ហេង សំរិន, ហ៊ុន សែន រហូតដល់មានកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស នាថ្ងៃទី២៣ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៩១។ ព្រះអង្គបានយាងត្រឡប់មកប្រទេសកម្ពុជាវិញ និងត្រូវបាន ឡើងសោយរាជ្យជាថ្មីវិញ បន្ទាប់ពីការបោះឆ្នោតនាឆ្នាំ១៩៩៣ រៀបចំដោយអង្គការសហប្រជាជាតិ។
ការដាក់រាជ្យ
ដោយសារមានបញ្ហាផ្នែកព្រះសុខភាព ព្រះអង្គបានដាក់រាជ្យនាថ្ងៃទី០៧ ខែតុលា ឆ្នាំ២០០៤។ បច្ចុប្បន្ន ព្រះអង្គកំពុងបន្តព្យាបាល ព្រះរោគនាទីក្រុងប៉េកាំង ប្រទេសចិន។ រដ្ឋសភានៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានថ្វាយព្រះឋានៈព្រះអង្គជា «ព្រះករុណា ព្រះបាទសម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ព្រះមហាវីរក្សត្រ ព្រះវររាជបិតាឯករាជ្យ បូរណភាពទឹកដី និងឯកភាពជាតិខ្មែរ»។
No comments:
Post a Comment